فیلترینگ یعنی مسدود کردن دسترسی به وبسایتها و برنامهها بر اساس قوانین مصوب در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران. از خرداد ۱۳۸۰ با «ابلاغیه سیاستهای کلی شبکههای اطلاع رسانی رایانهای» دستور فیلترینگ در ایران صادر شد. بنا به گفته مقامات علت فیلترینگ جلوگیری از نشر مطالب سیاسی ضد نظام، جلوگیری از اهانت به دین اسلام و مقدسات، جلوگیری از اهانت به رهبری و مراجع تقلید، اخلال در وحدت و وفاق ملی و دلایلی از این قبیل بود. در این میان بعضی از سرویسهای محبوب و پرکاربرد هم در ایران فیلتر شدند و در این مقاله قرار است پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران و روش استفاده از آنها را با هم مرور کنیم.
روشهای متداول عبور از فیلترینگ در ایران
بعد از اجرای جدی و همهگیر قانون فیلترینگ در ایران، شرکتها و اشخاص به فکر راهحلهایی برای دور زدن فیلترینگ افتادند. استفاده از فیلترشکن یا همان VPN، استفاده از مرورگرهای آنتیفیلتر، استفاده از پروکسی، استفاده از SSH و استفاده از DNS از جمله روشهای معمول و متداول عبور از فیلترینگ در ایران و سایر نقاط جهان است که با محدودیتهای اینترنتی روبرو هستند.
سرویسها و وبسایتهای فیلتر شده
همانطور که پیشتر اشاره شد، بعد از فیلترینگ اینترنت در ایران بسیاری از سرویسها و وبسایتهای مهم و پرکاربرد کاربران هم از دسترس خارج شدند و افراد مجبور شدند برای استفاده از آنها به روشهایی که بالاتر گفته شد روی بیاورند. تعدادی از سرویسها و وبسایتها هم توسط کشورهای صاحب برند برای ایرانیان فیلتر شد و کار را برای همه سختتر کرد. اپل، گوگل، اسپاتیفای، تیکتاک و غیره از جمله شرکتهایی هستند که آیپیهای ایران را بستند و امکان استفاده و دسترسی به خدمات خود را از ایرانیان گرفتند.
از جمله پر استفاده ترین سرویسهای فیلتر شده در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- یوتیوب (YouTube)
- توییتر (Twitter)
- فیسبوک (Facebook)
- تلگرام (Telegram)
- اسپاتیفای (Spotify)
- تیکتاک (TikTok)
- نتفلیکس (Netflix)
- سرویسهای گوگل (مثل گوگل آنالیتیکس، گوگل ادوردز و غیره)
- سرویسهای اپل
- پلیاستور گوگل (بعضی برنامهها و بازیها)
در ادامه ویژگیهای هر کدام از این سرویسها را بررسی میکنیم و روشهای استفاده از این سرویسها بعد از فیلترینگ را با هم مرور میکنیم. توجه داشته باشید بعضی از این سرویسها توسط آمریکا و کشورهای صاحب برند فیلتر شدهاند و دور زدن فیلترینگ و استفاده از آنها کمی سختتر است.
یوتیوب (YouTube)
یوتیوب یکی از شبکههای اجتماعی محبوب در سراسر جهان است که به عنوان سرویسی رایگان برای آپلود و پخش ویدیو و استریم آنلاین استفاده میشود. این سرویس سال ۲۰۰۵ معرفی شد و در حال حاضر یکی از پربازدیدترین وبسایتهای جهان است. شاید برایتان جالب باشد بدانید در ماه حدود شش میلیارد ساعت ویدیو در یوتیوب بازدید میشود. طی ده سال اخیر، یوتیوب به یکی از محبوبترین و بزرگترین کانالهای مورد استفاده در دیجیتال مارکتینگ تبدیل شده و بسیار از کاربران که ویدیوهای خود را در یوتیوب به اشتراک میگذارند و به اصطلاح «ولاگر» هستند، از یوتیوب درآمدهای چند میلیون دلاری دارند.
یوتیوب یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران است. فیلتر شدن یوتیوب در ایران باعث میشود کسب درآمد از یوتیوب به سادگی کاربران در کشورهای دیگر نباشد. یوتیوب در ایران با فیلترشکنهای مختلف قابل استفاده است و البته باید از سرویس مطمئنی استفاده کنید که سرعت اینترنت شما را کم نکند و وسط تماشای ویدیو قطع نشود و البته، اطلاعات شما را سرقت نکند!
با توجه به اینکه یوتیوب چند سالی است ایران را تحریم کرده، برای کسب درآمد از یوتیوب در ایران هم باید مسیر سختی را طی کنید. برای کسب درآمد و واریز پول به حساب شخصیتان باید حساب Google AdSense داشته باشید که اگر آدرس محلی در ایران را وارد کنید، حسابی برای شما ساخته نمیشود. باید آدرس فرد دیگری را که خارج از ایران زندگی میکند وارد کنید و البته باید به او اعتماد کامل داشته باشید.
خدماتی که یوتیوب یا بهتر بگوییم گوگل ارائه میدهد به طور کامل در ایران تحریم شده و نمیتوانید آنها را دور بزنید و با سرور مجازی یا اطلاعات جعلی بتوانید حساب کاربری بسازید و کسب درآمد کنید. پس بهتر است روشهای منطقی و قانونی را طی کنید تا زحماتتان بر باد نرود.
توییتر (Twitter)
بعید است کسی این روزها «توییتر» را نشناسد؛ یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران که بعد از درگیریها و تظاهرات سال ۱۳۸۸ برای مدت نامعلومی (تا امروز) فیلتر شد. با این حال برای کسانی که این سرویس را نمیشناسند یا شاید نمیدانند تمام قابلیتها و امکانات این سرویس چیست توضیح میدهیم توییتر دقیقا چیست و چه کاربردی دارد. توییتر یا «گنجشک» یکی از شبکههای اجتماعی پرطرفدار است که براساس «میکروبلاگینگ» یا بلاگنویسی با تعداد حروف محدود کار میکند.
از زمان فعالیتش تا امروز، توییتر به عنوان شبکهای برای اخبار آنلاین، دلنوشتههای کوتاه، اتفاقات روزمره، اعلامیههای فوری و به اشتراکگذاری اطلاعات استفاده میشود. توییتر یکی از پرکاربردترین شبکههای اجتماعی برای اطلاعرسانی اجتماعی در سراسر جهان است و سیاستمداران، بازیگران، خوانندهها و بسیاری از افراد مشهور برای ارتباط برقرار کردن با طرفداران خود از توییتر استفاده میکنند.
فیلتر توییتر در ایران از سال ۱۳۸۸ و به دنبال درگیریهای انتخاباتی در تهران و سایر شهرها شروع شد و تا امروز ادامه دارد. جالب است بدانید بسیاری از بازیگران و سیاستمداران کشور از کاربران فعال توییتر هستند و از آن هم برای ارتباط نزدیک با طرفداران و هم اهداف تبلیغاتی استفاده میکنند.
استفاده از فیلترشکنهای امن و قابل اعتماد مثل WARP 1.1.1.1 و Covernet VPN میتواند مشکل استفاده از توییتر در ایران را حل کند.
فیسبوک (Facebook)
فیسبوک هم یکی دیگر از شبکههای اجتماعی است که افراد تصاویر، نظرات، خاطرات، اخبار و سایر محتواهای جذاب و مورد علاقهشان را با دیگران به اشتراک میگذارند. فیسبوک بستری برای انواع بازیهای آنلاین، چت و استریم ویدیو هم هست و طی سالهای اخیر قابلیتهای بسیار دیگری هم به آن اضافه شده است. امروز میتوانید با فیسبوک غذا هم سفارش بدهید و یا با استفاده از فیسبوک مارکتینگ، کسب و کارتان را تبلیغ کنید.
البته متاسفانه فیسبوک هم در ایران فیلتر شده و بسیاری از قابلیتهای آن برای ایرانیان محدود شده و فیسبوک هم دسترسی ما را به بسیاری از امکانات این سرویس پرطرفدار قطع کرده است.
استفاده از پروکسیهای مخصوص یا فیلترشکنها راهحلی است که برای دور زدن فیلترینگ فیسبوک قابل استفاده است.
تلگرام (Telegram)
روزگاری تلگرام یکی از محبوبترین برنامههای پیامرسان در میان مردم بود و امروزه هم یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران به شمار میآید. این برنامه توسط دو برادر برنامهنویس اهل روسیه طراحی شد و در سال ۲۰۱۳ به طور گسترده در اختیار کاربران قرار گرفت. کراسپلتفرم بودن، امکانات منحصربهفرد و امنیت بالای این برنامه باعث شد خیلی زود به یکی از محبوبترین پیامرسانهای دنیا تبدیل شود.
با وجود فیلترینگ گسترده این پیامرسان در ایران و چند کشور دیگر از جمله چین و کره شمالی، این پیامرسان بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر فعال دارد و در طول روز بیش از ۱۵ میلیارد پیام در تلگرام رد و بدل میشود. شاید بد نباشد بدانید حدود ۲۰ میلیون نفر از کاربران تلگرام ایرانیها هستند که با وجود مسدود شدن این اپلیکیشن توسط دولت ایران، با استفاده از فیلترشکنها و پروکسیهای مخصوص تلگرام، همچنان از آن استفاده میکنند.
کانالهای تلگرامی بستری برای به اشتراکگذاری مطالب، تبلیغات و فروش کالا و خدمات در ایران است که بعد از فیلترینگ عده زیادی برای مدتی کسب و کارشان تعطیل شد، اما بعد از ارائه گسترده فیلترشکنها این مشکل حل شد.
اسپاتیفای (Spotify)
اسپاتیفای یکی از سرویسهای پخش موسیقی، ویدیو و پادکست است که در اصل متعلق به یک شرکت سوئدی است و در سال ۲۰۰۸ معرفی و راهاندازی شد. یکی از مزیتهایی که باعث شده بسیاری از هنرمندان آثار خود را در اسپاتیفای منتشر کنند و در اختیار مردم قرار دهند این است که این سرویس به طور کامل از حقوق مولفین محافظت میکند و کیفیت بالای صدا و امکانات پیشرفته آن، آثار هنری را به بهترین شکل به سمع و نظر شنوندگان و بینندگان میرساند.
کاربران اسپاتیفای میتوانند با استفاده از گزینههای زیادی مثل نام خواننده، نام آلبوم، سبک موسیقی و پلیلیستهای مختلف، موزیک مورد نظرشان را پیدا کنند. یکی دیگر از قابلیتهای جذاب اسپاتیفای امکان ایجاد پلیلیست و اشتراکگذاری آن با دیگران است.
متاسفانه باید بگوییم اسپاتیفای هم یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران است. اسپاتیفای در ایران و به دلیل تحریمهای اعمال شده از سمت این شرکت محدود شد و موقعیت جغرافیایی کاربران ایرانی دلیل اصلی مشکلات ورود کاربران به این اپلیکیشن عنوان شد و گفته شد به علت مسائلی که خارج از کنترل اسپاتیفای است، نمیتوانند به ایران خدمات ارائه کنند. در حال حاضر کاربران ایرانی با تغییر آیپی و استفاده از فیلترشکنهای مختلف از این سرویس استفاده میکنند.
تیکتاک (TikTok)
طی چند سال اخیر تیکتاک به یکی از محبوبترین اپلیکیشنها در سراسر جهان تبدیل شده است. این برنامه تا حد زیادی شبیه اینستاگرام است، اما تمرکز اصلی آن روی ویدیوهای کوتاه، دابسمش و هنرمندان (تیکتاکر) خلاقی است که ویدیوهای جذاب میسازند. این برنامه سال ۲۰۱۶ به طور رسمی شروع به کار کرد، اما در حال حاضر فقط در آمریکا بیش از ۸۰ میلیون کاربر دارد و این برنامه بیش از ۸۰۰ میلیون بار از اپاستورهای مختلف مثل گوگلپلی و اپاستور اپل دانلود شدند.
تیکتاک هم یکی دیگر از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران است و یکی از برنامههایی است که در ایران تحریم شده و حتی از گوگلپلی هم قابل دانلود نیست؛ با وجود اینکه تعداد بسیاری زیادی از جوانان و نوجوانان ایرانی طرفدار این برنامه هستند و البته تعداد زیادی هم با روشهای دور زدن تحریمها در حال حاضر از این برنامه استفاده میکنند.
یکی از روشهای معمول و متداول که از آن برای دور زدن محدودیتهای اسپاتیفای استفاده میشود، خارج کردن سیمکارت از گوشی و سپس استفاده از فیلترشکن و استفاده از این برنامه است.
نتفیلکس (Netflix)
نتفلیکس یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین سرویسهای استریم آثار سینمایی و تلویزیونی است. این شرکت نه تنها در پخش فیلم و سریال فعال است، بلکه چند سالی است که به یکی از بزرگترین شرکتهای تولیدکننده سریالهای تلویزیونی تبدیل شده است و بعضی از سریالهایی که از این سرویس پخش شدند، بالاترین تعداد بازدیدکننده در تاریخ سینما را داشتند.
ناراحتکننده است که بگوییم نتفلیکس هم یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران است که با توجه به آمار اعلام شده در ایران حدود ۹ میلیون کاربر دارد که به صورت قانونی یا غیرقانونی در حال استفاده از خدمات این شرکت هستند. نتفلیکس، هم توسط دولت ایران فیلتر شده و هم خود نتفلیکس امکان استفاده از خدماتش را به کاربران ایرانی محدود کرده است. از طرفی هزینه اشتراک ماهانه این سرویس با توجه به قیمت دلار در ایران بسیار زیاد میشود و اکثر کاربران ترجیح میدهند فیلمها و سریالهای این سرویس را به صورت غیرقانونی و رایگان از وبسایتهای دیگر دانلود کنند.
یکی از راههای ساده برای دانلود و استفاده از محصولات نتفلیکس در ایران استفاده از «تورنت» (Torrent) است که خود یک شبکه زیرزمینی است و فایلهای دارای کپیرایت را به صورت غیرقانونی در اختیار کاربران قرار میدهد. البته استفاده از این روش برای کسانی که تازهکار هستند پیشنهاد نمیشود، چرا که بسیاری از فایلهای موجود در «تورنت» ممکن است حاوی بدافزار باشند و به سیستمهای شما آسیب بزنند.
سرویسهای تحلیلی و تبلیغاتی گوگل
یکی از دردناکترین اخبار چند ماه اخیر، مسدود شدن خدمات گوگل برای ایرانیان بود. سرویسهای تحلیلی و تبلیغاتی گوگل که برای سئو، دیجیتال مارکتینگ و کسب و کارهای نوپا ضروری بود، حتی با ویپیان و پروکسیها محدود شد و شوک بزرگی برای کاربران این سرویسها بود.
گوگل آنالیتیکس، گوگل ادوردز، سرورهای گوگل کلاود و بخش مستندات گوگل و اندروید و دسترسی به بعضی قابلیتهای گوگل مپ برای ایرانیان مسدود شده است. استفاده از ویپیان هم در اکثر موارد مشکل را حل نمیکند و باید از ویپیانهای مطمئنی استفاده کنید که بتواند این محدودیتها را رفع کند.
سرویسهای اپل
یکی از اخبار داغ اواخر سال ۱۳۹۷، «محدودیت دسترسی کاربران آیفون به اپلیکیشنهای فارسی و ساخت ایران» بود. اپلیکیشنهای پرداخت مثل همراهبانکها از اپ استور حذف شدند و کمی بعد از آن برخی از پرکاربردترین اپلیکیشنهای ایرانی مثل اسنپ، تپسی و دیجیکالا از اپ استور پاک شدند. اپل «گواهی توسعهدهندگان سازمانی» را محدود کرد و اولین قربانیها، دولوپرهای ایرانی بودند.
تحریم اپل برای کاربران به حذف برنامههای فارسی از اپ استور محدود نشد و این فشار تا حدی زیاد شد که کشور ایران از لیست کشورهای قابل قبول اپل حذف شد و کاربران جدید حتی برای ساخت اپل آیدی (اصلیترین المان برای کار کردن با آیکلاود، اپ استور و غیره) هم با مشکل مواجه شدند.
برای دسترسی به پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران که سرویسهای اپل هم در این فهرست قرار دارد، میتوانید از روشهای مختلفی استفاده کنید. استفاده از نسخه وب اپلیکیشن، استفاده از اپلیکیشنهایی که قبلا از اپ استور دانلود کردید و جیلبرک کردن گوشی، چند راه ساده است. اما در حال حاضر شرکتهای ایرانی نسخههای هکشده و قابل استفاده را در اختیار کاربران قرار دارند که از میان آنها میتوان به سیباپ و نصابپرو اشاره کرد.
پلیاستور گوگل (Google Play Store)
سناریوی اپ استور اپل در پلیاستور گوگل یا همان گوگلپلی هم تکرار شد و یکی از پر استفاده ترین سرویس های فیلتر شده در ایران بعضی از بازیها و برنامههای گوگلپلی هستند که برای ما ایرانیها تحریم شدهاند و به راحتی نمیتوان آن را دور زد. همچنین بعضی برنامههای فارسی که پیشتر در گوگلپلی وجود داشتند، در حال حاضر حذف شدند!
احتمالا فکر میکنید گوگلپلی فقط بازی و برنامه است و نمیدانید که فیلم، موسیقی و کتاب هم دارد و برای کاربران خارجی به راحتی در دسترس است و این ایرانیها هستند که این قسمتها را نمیبینند. برای حل این مشکل فقط فیلترشکن جوابگو نیست و باید تمام اطلاعات گوگلپلی را پاک کنید و وقتی میخواهید مجدد این برنامه را باز کنید، آیپی دیگری به جز ایران را انتخاب کنید.
جمعبندی؛ هر مشکلی راه حلی دارد
فیلترینگ در ایران به حدی گسترده شده که عملا برای انجام بسیاری از کارهای روزمره و باز کردن بسیاری از وبسایتهای حتی کاری و عادی باید از فیلترشکن استفاده کنیم، برای گوش دادن به موزیکهای مورد علاقه یا تماشای فیلم و سریالهای محبوب هم باید فیلترشکن داشته باشیم! کاوِرنت وی پی ان بعنوان برترین ارائه دهنده خدمات VPN در ایران آماده ارائه VPN پرسرعت، 2 کاربره با ترافیک نامحدود میباشد. برای خرید VPN از وبسایت کاورنت به صفحه خرید مراجعه کنید.
کدام سرویس های محبوب در ایران فیلتر هستند؟
سرویس های محبوبی مانند اسپاتیفای، نتفلیکس، تلگرام، سرویس های گوگل، سرویس های اپل، برخی از برنامه های Play Store و موارد دیگر.
آیا استفاده از سرویس های فیلتر شده یا تحریم شده ممکن است؟
بله با داشتن اشتراک کاورنت وی پی ان میتوانید بدون محدودیت از سرویس های فیلتر شده استفاده کنید.